Warta Bolesławiecka 40c,
59-720 Raciborowice Górne
Strony internetowe:
www.wartaboleslawiecka.pl
Centrala UG:
(075) 738-95-92; 738-95-97;
738-95-39; 738-95-73
FAX: (075) 738-95-23
urzad@wartabol.pl
Piękna i czysta gmina Warta Bolesławiecka
– hasło dla podejmowanych działań proekologicznych
Według podziału na jednostki fizyczno-geograficzne
[J.Kondracki, W. Walczak] i Atlasu Śląska Dolnego i Opolskiego, teren
Gminy Warta Bolesławiecka jest położony w Obszarze Zachodniej Europy
i Podobszarze Pozaalpejskej Europy Zachodniej. Gmina położona jest w
obrębie Prowincji - Niżu Środkowoeuropejskiego. Podprowincji - Niziny
Sasko-Łużyckiej oraz Sudeckiej i pogórza Sudeckiego. Makroregion- Nizina
Śląsko – Łużycka Północna część gminy leży na obszarze Równiny Chojnowskiej
( Mezoregion ), wchodzącej w skład Niziny Śląsko-Łużyckiej, natomiast
południowa leży w obrębie Pogórza Kaczawskiego ( mezoregion), wchodzącego
w skład Pogórza Zachodnio-Sudeckiego.
Administracyjnie Gmina Warta Bolesławiecka leży w powiecie bolesławieckim,
w południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego na obszarze
11 090 ha. Od strony północnej, wschodniej i częściowo południowej graniczy
z gminami Gromadka, Chojnów, Zagrodno i Pielgrzymka. Od strony zachodniej
i południowo-zachodniej z gminami Bolesławiec i Lwówek Śląski. Gmina
ma kształt wydłużony, jej długość w kierunku N-S wynosi średnio 15 km,
a szerokość W-E średnio 7 km. Główna miejscowość, w której mieszczą
się władze gminy, to Warta Bolesławiecka usytuowana w środkowej części
gminy. Gminę tworzy 10 wsi i 11sołectw, w tym jedna Rada Osiedla. Obecnie
gminę zamieszkuje 7730 mieszkańców (stan na 31.12.2005r.). Teren Gminy
należy w części północnej do Równiny Chojnowskiej, a w części południowej
do Pogórza Kaczawskiego. Rejon gminy położony jest w dorzeczu Odry i
głównymi ciekami wodnymi są rzeki Bobrzyca, Osika i Brenna. Gmina położona
jest przy autostradzie A-4 (Wrocław-Berlin), główne trasy przelotowe
to drogi w kierunku: Bolesławca, Chojnowa i Złotoryi.
Panorama
Warunki przyrodnicze- Teren
Gminy Warta Bolesławiecka charakteryzuje się dość urozmaiconą rzeźbą.
Krajobraz tworzą tu liczne wzgórza i grzbiety wododziałowe, leżące pomiędzy
dolinami potoków Osiki i Brenny, będącymi dopływami Bobrzycy i Czerny
Wielkiej.
Struktura przyrodnicza
(ekologiczna) obszaru i ocena jego bioróżnorodności
Dzięki zróżnicowanej
rzeźbie terenu i zróżnicowanym glebom także flora, zespoły i zbiorowiska
roślinne są też zróżnicowane. Największą powierzchnię zajmują agrocenozy,
głównie pola (63,4 %) i znacznie mniejsze użytki zielone (6,2 %). Ekosystemy
wodne zajmują małą powierzchnię, są to głównie stawy, rzeka Bobrzyca
oraz potoki Osika i Brenna. Duża ilość cieków to głównie rowy melioracyjne
drenujące teren Gminy. Nieliczne są ekosystemy związane z siedliskami
podmokłymi. Najwięcej z nich znajduje się w dolinach rzek.
Lasy i grunty leśne zajmują 2 231 ha czyli ok. 20 % powierzchni Gminy
tworząc dwa kompleksy w północnej oraz wschodniej części Gminy. Lasy
podlegają Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu i podlegają
nadleśnictwu Bolesławiec, Złotoryja i Lwówek Śląski. Dominują lasy iglaste.
Tereny zalesione w okolicach Jurkowa
Na terenie Gminy istnieją
bariery i korytarze ekologiczne. Fragmentacja, czyli brak połączeń między
poszczególnymi płatami środowiska naturalnego jest uważana obecnie za
jedno z największych zagrożeń dla przyrody. Rzeki, strumienie i ich
doliny powinny być bardzo dobrymi korytarzami ekologicznymi. Niestety
w wielu przypadkach mają one ograniczone znaczenie, ponieważ na wielu
odcinkach w ich dolinach wycięto lasy i zadrzewienia. Stanowią natomiast
dobry korytarz dla roślin i zwierząt związanych z siedliskami wodnymi
i podmokłymi. W przypadku doliny Bobrzycy przebiegającej przez tereny
wylesione funkcje korytarza ekologicznego są znacznie ograniczone. Nieco
lepiej przedstawia się funkcjonowanie korytarza ekologicznego wzdłuż
dopływu Bobrzycy – potoku Osika, gdzie lasy znajdują się przy krawędzi
doliny.
Najcenniejsze gatunki występujące na obszarze Gminy.
Środowisko przyrodnicze Gminy jest bardzo zróżnicowane, sprzyjają temu
warunki klimatyczne i położenie geograficzne. Krzyżuje się tu zasięg
roślinności i zwierząt subatlantyckich, subkontynentalnych, śródziemnomorskich
i borealnych. Najbardziej naturalną formację przyrodniczą stanowią użytki
leśne i zadrzewione (19,7 % ogólnej powierzchni gminy), składające się
w większości z drzewostanów iglastych (sosna zwyczajna, czarna, jodła,
daglezja, modrzew, świerk) i w mniejszości z gatunków liściastych (dąb,
buk, brzoza, grab, klon, lipa, jesion, olcha). Lasy te są bogate w runo
leśne.
Istniejące chronione
obszary.
Na terenie Gminy Warta
Bolesławiecka występują różne formy ochrony przyrody :
obszar chronionego krajobrazu, tzn. „terenu o wyróżniających się cechach
krajobrazowych i przyrodniczych, o stosunkowo łagodnych ograniczeniach,
zapewniający stan względnej równowagi ekologicznej systemów przyrodniczych”
,indywidualne formy ochrony przyrody, które obejmują pomniki przyrody
i zespoły przyrodniczo - krajobrazowe. Obiekty te odznaczają się szczególnymi
wartościami naukowymi, kulturowymi, historyczno - pamiątkowymi, krajobrazowymi,
Ochrona gatunkowa
roślin i zwierząt.
W okolicach Jurkowa znajduje
się część Obszaru Chronionego Krajobrazu "Grodziec". Całość
obszaru obejmuje powierzchnię 2180 ha, z czego 960 ha stanowią lasy.
Występują tu takie gatunki roślin chronionych jak: listera jajowata,
buławnik czerwony, podkolan biały, konwalia majowa, widłak. Jeśli chodzi
o faunę chronioną to są tu między innymi: trzmiele, jaszczurki, zwinki,
ropuchy, sowy. Dominującym elementem tego obszaru jest Wzgórze Grodziec,
stanowiące reliktową formę wulkaniczna, posiadające dużą wartość naukową.
W Gminie Warta Bolesławiecka znajdują się dwa kompleksy parków zamkowych
:
w Warcie Bolesławieckiej i w Tomaszowie Bolesławieckim.
Na ich terenie znajduje się wiele pięknych drzew, ale tylko niektóre
z nich objęte są ochroną.
Stan środowiska
i jego monitoring.
Ochrona
przyrody- Środowisko przyrodnicze Gminy jest bardzo zróżnicowane, sprzyjają
temu warunki klimatyczne i położenie geograficzne. Krzyżuje się tu zasięg
roślinności i zwierząt subatlantyckich, subkontynentalnych, śródziemnomorskich
i borealnych. Najbardziej naturalną formację przyrodniczą stanowią użytki
leśne i zadrzewione (19,7 % ogólnej powierzchni gminy), składające się
w większości z drzewostanów iglastych .
Aktualne podjęte działania w kierunku zachowania obszarów i obiektów
chronionych, ciągłości systemów ekologicznych , równowagi pomiędzy realizacją
celów ochronnych a formą własności prywatnej to przyjęcie Programu Ochrony
Środowiska ora Planu Gospodarki Odpadami . Rada Gminy podjęła uchwały
w sprawie tworzenia parków gminnych oraz tworzenia form ochrony przyrody.
Ochrona powietrza - Zanieczyszczenie powietrza na terenie Gminy Warta
Bolesławiecka spowodowane jest głównie przez następujące czynniki :
• emisję zorganizowaną pochodząca ze źródeł punktowych, liniowych i
powierzchniowych,
• zabudowę miejscowości (niska emisja),
• emisję niezorganizowaną,
• sieć dróg,
• emisję transgraniczną.
Podstawowym
źródłem zanieczyszczeń powietrza jest emisja substancji toksycznych
pochodzących z procesów spalania paliw stałych, ciekłych i gazowych
w celach energetycznych i technologicznych.Głównymi źródłami emisji
zanieczyszczeń powietrza w procesach przemysłowych są procesy spalania
paliw dla potrzeb technologicznych oraz grzewczych. Przyczynami tego
są przede wszystkim przestarzałe urządzenia wytwórcze, nisko sprawne
instalacje ochrony środowiska, jak też spalanie niskiej jakości paliw.Racjonalizacja
wytwarzania i użytkowania ciepła jest najprostszą i najefektywniejszą
metodą ochrony środowiska w wyniku bezpośredniego ograniczenia zużycia
paliwa. Gmina w ok. 70 % jest zgazyfikowana. Pozostałe 30 % korzysta
głównie z węgla do celów grzewczych. Zanieczyszczenia emitowane są emitorami
o wysokości około 10 m, co powoduje rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń
po najbliższej okolicy. Na obszarze Gminy nie występują obiekty mogące
stanowić istotne źródło emisji zanieczyszczeń do powietrza. Niewielki
udział w zanieczyszczeniu powietrza mają środki transportu. Ruch pojazdów
na terenie Gminy jest umiarkowany lub niewielki. Zanieczyszczenia pochodzące
ze środków transportu ograniczają się jednak do wąskiego pasa wzdłuż
ciągów komunikacyjnych, powodując tam lokalne skażenie gleb, roślinności
i wód, Tereny Województwa Dolnośląskiego, a tym samym tereny Gminy Warta
Bolesławiecka są szczególnie narażone na intensywne oddziaływanie zanieczyszczeń
z zagranicy, szczególnie z Niemiec i Czech. Wynika to z uprzemysłowienia
tych regionów i kierunku wiatrów (przeważają wiatry z sektora zachodniego
i południowo-zachodniego). Z naszego kraju także są przenoszone zanieczyszczenia
na teren Niemiec i Czech. Zanieczyszczenia związane z rolnictwem obejmują
wszelkie zanieczyszczenia spowodowane stosowaniem zwłaszcza środków
ochrony roślin, zwanych pestycydami i nawozów sztucznych, których cząstki
przedostają się do powietrza w trakcie opylania lub opryskiwania roślin.
Na terenie Gminy nie występują problemy związane z hałasem przemysłowym,
lokalnie występują problemy hałasu komunikacyjnego. Monitoring aktywny
prowadzony jest w powiecie i dotyczy pomiaru dwutlenku azotu i pyłu
PM10. Monitoring pasywny jest prowadzony na terenie Gminy.
Wody powierzchniowe.- Wody powierzchniowe niemalże z całej powierzchni
terenu Gminy Warta Bolesławiecka odprowadzane są przez rzekę Bobrzycę
(przepływającą przez Raciborowice Dolne i Górne, Iwiny, Lubków, Tomaszów
Bolesławiecki na długości 16,5 km) i potok Osika (przepływający przez
Wartowice, Wartę Bolesławiecką i Tomaszów Bolesławiecki na długości
5 km), będący lewobrzeżnym dopływem Bobrzycy oraz potok Brenny (przepływający
przez Szczytnicę i Wilczy Las na długości 5,7 km), prawobrzeżny dopływ
Czarnej Wody. Bobrzyca stanowi prawobrzeżny dopływ rzeki Bóbr. Rzeka
bierze swój początek na Pogórzu Kaczawskim na wysokości ok. 350 m npm.
Na całej długości przepływającej przez grunty Gminy Warta Bolesławiecka
jest ona uregulowana. Płynie wąskim korytem w wyciętym podłożu czwartorzędowym.
Wody powierzchniowe na obszarze Gminy Warta Bolesławiecka stwarzają
niewielkie zagrożenie powodziowe. Na podsiąkanie i zalewanie wodami
powodziowymi narażone są przede wszystkim tereny położone w sąsiedztwie
doliny Bobrzycy. Stawy hodowlane, które stanowią również funkcję zbiorników
retencyjnych oraz sieć rowów melioracyjnych i drenarskich o długości
75,0 km wpływają na obniżenie potencjalnego zagrożenia powodzią.
Stan wód powierzchniowych mieści się w granicach I – III klasy czystości
Główne źródła zagrożeń dla jakości wód powierzchniowych stanowi spływ
powierzchniowy związków azotowych , fosforowych oraz środków ochrony
roślin z gruntów ornych. Zjawisko takie ma miejsce nawet podczas niewielkiego
opadu deszczu. Związane jest to ze znaczną różnicą terenu , przebiegającej
w wzdłuż koryta rzeki . Istotny wpływ na chemizm i stan sanitarny wód
powierzchniowych mają zrzuty z oczyszczalni ścieków i wody z odwodnienia
kopalni anhydrytu.
Wody podziemne - Wody podziemne w zależności od głębokości występowania,
dzielą się na wody przypowierzchniowe i głębinowe.
Wody przypowierzchniowe występują na terenie gminy
w trzech strefach zalegania
w zależności od głębokości. Pierwsza strefa obejmuje poziom zalegania
na głębokości od
0 do 2 metrów głębokości. Jest ona zlokalizowana w najbliższym sąsiedztwie
cieków,
a ciągnie się równolegle do doliny rzeki Bobrzycy. Zmiany głębokości
w ciągu roku nie przekraczają tu 2 metrów. Druga strefa obejmuje poziom
zalegania wód gruntowych na głębokości od 2 do 5 m. Ciągnie się ona
wzdłuż strefy pierwszej, równolegle do niej. Obejmuje ona swym zasięgiem
obszar występowania dopływów Bobrzycy i Czarnej Wody. Trzecia strefa
obejmuje poziom zalegania wód na głębokości od 5 do 10 m.. Stanowi ona
gęstą sieć cieków przypowierzchniowych, płynących w głęboko wygiętych
dolinach występujących na Pogórzu Kaczawskim. Są to wody nie nadające
się do celów konsumpcyjnych, z uwagi na niestabilny skład fizyko-chemiczny
oraz niewielkie ich ilości. W wyniku prowadzonej działalności wydobywczej
rud miedzi przez Zakład Górniczy „KONRAD” w Iwinach, wody trzecio- i
czwartorzędowe z powierzchni 75 km2 systemem drenażowym były ujmowane
wyrobiskach eksploatowanej kopalni „KONRAD” w Iwinach, a następnie otwartym
kanałem powierzchniowym odprowadzane do rzeki Bobrzycy. Obecnie trwa
likwidacja kopalni oraz zatapianie zrębów górniczych. Wody podziemne
ze względu na duże zasoby oraz wysoką jakość są bardzo ważnym źródłem
zaopatrzenia w wodę do picia.Systematycznie prowadzony jest monitoring
w celu likwidacji lub ograniczenia ujemnego wpływu czynników antropogenicznych
na wody podziemne.
Zaopatrzenie w wodę.- Gmina Warta Bolesławiecka jest
zwodociągowana w 100 %. Właścicielem sieci wodociągowej jest Gmina Warta
Bolesławiecka, natomiast sieć administrowana jest przez Gminny Zakład
Gospodarki Komunalny w Warcie Bolesławieckiej z/s w Lubkowie. Sieć wodociągowa
jest zasilana z trzech niezależnych ujęć . Ujęcia można podzielić na
własne i zewnętrzne ( obce) . Ujęcia własne stanowią cztery studnie
głębinowe zlokalizowane w Warcie Bolesłwieckiej ,w Wartowicach i w Tomaszowie
Bolesławieckim . Łączna wydajność zasobów eksploatacyjnych szacowana
jest na 71 m3/h , co stanowi 1704 m3/d. Dla około 5 500 mieszkańców
gminy, woda jest dostarczana w ramach szkód górniczych .Analizując zasoby
własne z potrzebami gminy można stwierdzić, że są one nie wystarczające
pod względem obecnego zapotrzebowania. Nie dają jednak żadnej możliwości
perspektywicznego rozwoju , oraz tendencji zwiększonego poboru wynikającego
z postępu technicznego. Należy rozważyć potrzebę rozbudowy ujęcia o
nowe studnie głębinowe. W celu racjonalnego zużycia wody należy dążyć
do wyeliminowania – w jak najkrótszym czasie - ubytków wody poprzez
opomiarowanie przyłączy domowych. Ciągły nadzór nad jakością wody w
ramach monitoringu wewnętrznego prowadzi GZGK w Lubkowie oraz PPIS w
Bolesławcu w ramach monitoringu państwowego.
Gospodarka ściekowa.- Na terenie Gminy Warta Bolesławiecka
jest uporządkowana gospodarka ściekowa w 100 %. Gmina jest skanalizowana
, a ścieki odprowadzane z nieruchomości są oczyszczane w dwóch mechaniczno-
biologicznych oczyszczalniach . System kanalizacji sanitarnej posiadają
wszystkie miejscowości tj.: Raciborowice Dolne i Górne, Tomaszów Bolesławiecki,
Warta Bolesławiecka, Lubków, Iwiny, Szczytnica , Wilczy Las , Wartowice
i Jurków. Łączna długość wraz z przyłączami wynosi 143,8 km, ilość przepompowni
strefowych -34 szt. Sieć wybudowana jest z rur z tworzywa sztucznego
z PVC. Studnie sanitarne zostały zabudowane z prefabrykatów betonowych
i z tworzywa sztucznego. Ścieki są odprowadzane systemem sieci sanitarnej
do dwóch mechaniczno-biologicznych oczyszczalni ścieków i tam poddawane
są procesowi oczyszczania. Zdolność technologiczna oczyszczalni wynosi
1772 m3/d . Obecnie oczyszczalnia w Tomaszowie wykorzystana jest 67%
, a w Raciborowicach Dolnych w 75 % . Właścicielem sieci i urządzeń
kanalizacyjnych jest Gmina, natomiast urządzenia sanitarne administrowane
są przez Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Lubkowie.
Ochrona ziemi i gleb.- Na terenie
Gminy Warta Bolesławiecka występuje kompleks gleb bielicowych wytworzonych
z piasków, glin i iłów, lessów i utworów lessowych (60 %) oraz gleb
brunatnych wytworzonych z lessów (34 %), a także mady (4 %) i czarne
ziemie (2 %) [wg danych z Urzędu Gminy Warta Bolesławiecka]. Gleby bielicowe
charakteryzują się silnym zakwaszeniem powierzchniowym, rozpadem glinokrzemianów
i ługowaniem w głąb wszystkich składników poza krzemionką. Gleby brunatne
zaś charakteryzują się profilem niezróżnicowanym, bez poziomu wymagania.
Gleby te są zaliczane do I, II, III, i IV klasy bonitacyjnej (bardzo
dobre, dobre i średnie). Dzięki takim warunkom glebowym
i klimatycznym gmina ma predyspozycję do typowej specjalizacji rolniczej.
Odpady komunalne - .Na terenie
Gminy Warta Bolesławiecka działają dwa składowiska odpadów komunalnych
w Raciborowicach Dolnych, Tomaszowie Bolesławieckim . Składowiska zajmują
powierzchnię całkowitą 1,86 ha ,powierzchnia czynna służąca bezpośrednio
do składowania odpadów wynosi ok. 1.11 ha.. Składowisko w Raciborowicach
Dolnych wyposażone jest w system odgazowania w postaci komina. Prowadzony
jest na tych składowiskach monitoring wód podziemnych, odcieków , powietrza,
osiadania. Odcieki wywożone są systematycznie taborem asenizacyjnym
na oczyszczalnię ścieków i tam poddawane są procesowi oczyszczania.
Składowisko w Tomaszowie Bolesławieckim nie posiada wagi i brodzika
dezynfekcyjnego oraz nie pracuje na nich kompaktor . Natomiast składowisko
wyposażone jest w spychacz i spycharko- ładowarkę, która wyrównuje teren
składowisk. Łączna ilość zdeponowanych odpadów wynosi ok. 20 tys. m3,
z tego w ostatnim 2004 roku zdeponowano na nich ok. 2060 m3 odpadów.
Łączna ilość zdeponowanych odpadów do końca 2004 roku na tych składowiskach
, wynosi 20 tys. m3, z czego w ostatnim roku złożono na nich ok. 2 060
m3. W 2004 roku skratki oraz ustabilizowane komunalne osady ściekowe
( 48,5Mg) przekazane zostały na składowisko odpadów w Raciborowicach,
z tego 10,9 Mg – skratki na wydzieloną na składowisku kwaterę.
Sytuacja społeczno
–gospodarcza
Gmina Warta Bolesławiecka
należy do średniej pod względem zaludnienia gmin województwa dolnośląskiego
i jest czwartą gminą w powiecie bolesławieckim (drugą po Bolesławcu
z gmin wiejskich). Pod względem atrakcyjności inwestycyjnej Gminę Warta
Bolesławiecka zaliczono do V (czyli „prawie najsłabszej”) grupy. Na
taką ocenę wpłynął m.in. niski wskaźnik liczby zarejestrowanych podmiotów
gospodarczych na 1000 mieszkańców. Wiodącą funkcją gminy pozostaje jednak
rolnictwo, pomimo że walory produkcyjne przestrzeni rolniczej gminy
ocenić można co najwyżej jako przeciętne, a udział rolnictwa
w dochodzie budżetu Gminy nie przekracza 10 %. Podstawą dotychczasowego
rozwoju Gminy było wykorzystanie posiadanych zasobów naturalnych. Niestety
z różnych przyczyn część z nich, jak zasoby wody pitnej uległy stałej
lub przynajmniej długoletniej degradacji, a inne nie są wykorzystywane
na skutek niesprzyjających warunków gospodarczych.
Działania władz gminnych są skierowane na rozwój przedsiębiorczości,
głównie
z uwagi na konieczność stworzenia mieszkańcom Gminy odpowiedniego poziomu
życia, co jest możliwe poprzez tworzenie stałych miejsc pracy.
Działania
Gminy Warta Bolesławiecka na rzecz ochrony przyrody
- realizacja inwestycji
proekologicznych ( wodociągi, kanalizacja , oczyszczalnie ścieków, gazyfikacja)
, które w ogromnym stopniu ograniczyły degradację środowiska naturalnego
, zapewniły czystość wód a przez ochronę ekosystemu wodnego , czystość
powietrza mającego wpływ na ekosystem leśny, świat roślin i zwierząt;
- prowadzenie polityki w kierunku zachowania walorów środowiska przyrodniczego
poprzez przyjęcie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego
:
- minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej w zagospodarowaniu
działki
(trawniki, zieleń ozdobna, ogrody) – maksymalny wskaźnik intensywności
zabudowy – 0.75;
- zakazu lokalizowania w granicach działek obiektów i urządzeń usługowych
i produkcyjnych zaliczonych na podstawie przepisów szczególnych do obiektów
mogących pogorszyć stan środowiska przyrodniczego ;
- dopuszczalności na terenie objętym planem
wszelkich działań na rzecz poprawy stanu środowiska przyrodniczego niezależnie
od tego czy są one bezpośrednio związane z ustaloną funkcją terenu;
- dopuszczalności przeznaczenia kompleksów leśnych na cele rekreacyjno
– wypoczynkowo-sportowe ( ścieżki zdrowia, ścieżki dydaktyczne, ścieżki
rowerowe);
- nakazu na terenach zieleni urządzonej prowadzenia usuwania drzew lub
wykonywania robót ziemnych w ich pobliżu w sposób nie szkodzący drzewom
;
- nakazu prowadzenia uzupełniającego nasadzania zieleni w granicach
terenu w sposób nie naruszający istniejących wartości środowiska przyrodniczego.
¦ współfinansowanie powiatowego systemu ścieżek rowerowych w kwocie
5.000,00 zł.
Na terenie Gminy Warta Bolesławiecka występują tereny zdegradowane ,
które są efektem działalności Zakładów Górniczych KONRAD .Kopalnia została
zlikwidowana z dniem 31 grudnia 1998 roku. Pozostałe po przeróbce rud
miedzi składowiska odpadów flotacyjnych oraz składowisko skały płonnej
wymagają rekultywacji. Celem rekultywacji jest zapewnienie bezpieczeństwa
dla środowiska i zdrowia ludzi oraz wyeliminowanie oddziaływań ze strony
składowisk na środowisko.
Tabela 20.
Powierzchnia terenów do rekultywacji oraz powierzchnia zrekultywowana
w Gminie Warta Bolesławiecka w roku 1994 i 2004
Składowiska
odpadów flotacyjnych zlokalizowane są:
- składowisko nr 1 o powierzchni 108,35 ha w Iwinach;
- składowisko nr 2 o powierzchni 17,63 ha w Iwinach;
- składowisko nr 3 o powierzchni 232,43 ha w Warcie Bolesławieckiej;
- składowisko skały płonnej o powierzchni 7,00 ha w Iwinach
Staw osadowy nr
2 w Iwinach
Składowane na składowiskach
odpady poflotacyjne to przede wszystkim pyły ilaste lub iły pylaste
oraz niewielka domieszka frakcji piaszczystych. Udział frakcji iłowej
stanowi 46 – 90% składu odpadów, frakcji piaskowej 10-49%.
Składowiska charakteryzują się :
- dużą zwięzłością składowanych odpadów, która eliminuje pylenie z powierzchni
składowisk a tym samym eliminuje uciążliwość składowisk dla powietrza
atmosferycznego , gleb i roślin ;
- obecnością minerałów ilastych oraz wysokiego pH powodującą unieruchomienie
związków metali ciężkich w opadach a tym samym zapobiegającą zanieczyszczeniu
środowiska wodnego;
- wysoką zawartością tlenków wapnia, magnezu i glinu powodująca odporność
składowanych odpadów na naturalne lub antropogeniczne czynniki zakwaszające.
Proponowane
rozwiązania rekultywacyjne
- dla składowiska
odpadów flotacyjnych nr 1 :
- zatrawienie powierzchni pozbawionej roślinności lub ze śladami roślinności;
- uzupełnienie szaty roślinnej na obszarze już pokrytym względnie trwałą
roślinnością trawiastą oraz drzewami i krzewami.
- dla składowiska
odpadów poflotacyjnych nr 2;
- zatrawienie powierzchni pozbawionej roślinności lub ze śladami roślinności;
- uzupełnienie szaty roślinnej na obszarze już pokrytym względnie trwałą
roślinnością trawiastą oraz drzewami i krzewami.
- dla składowiska
odpadów poflotacyjnych nr 3
- zatrawienie powierzchni pozbawionej roślinności lub ze śladami roślinności;
- uzupełnienie szaty roślinnej na obszarze już pokrytym względnie trwałą
roślinnością trawiastą oraz drzewami i krzewami.
Podjęte
działania w kierunku rekultywacji terenów zdegradowanych
Składowisko
odpadów poflotacyjnych nr 1
- Przeprowadzono doświadczenia
i badania w kierunku określenia gatunków roślin , krzewów i drzew odpowiadających
warunkom glebowym składowiska;
- Zatrawiono powierzchnię roślinnością trawiastą i zielną oraz zasadzono
drzewa i krzewy .
Działania te przyniosły pozytywny efekt w miejscach o ustabilizowanych
stosunkach wodnych. Na pozostałym terenie składowiska przeważają rośliny
drzewiaste oraz nieliczna roślinność zielna. Obszary silnie zadarnione
przez trawy utrudniają w chwili obecnej spontaniczny wzrost drzew, głównie
licznie obsiewającej się brzozy. Na powierzchni składowiska występują
liczne siewki , które prawdopodobnie zostaną zagłuszone przez bujnie
rozwijające się trawy. Mamy tu do czynienia ze zjawiskiem powstrzymywania
naturalnej sukcesji przez rośliny, które sukcesję rozpoczęły. Jednocześnie
jest to dowód na to, że przy pomocy traw można szybko i relatywnie tanio
doprowadzić do rewitalizacji powierzchni składowiska.
Składowisko odpadów
poflotacyjnych nr 2
Teren pokryty roślinnością
trawiasta i zielną. W części jest zakrzaczony.
W przyjętym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy
teren ten przeznaczony został do rekultywacji kierunku zalesienia.
Składowisko odpadów
poflotacyjnych nr 3
Rekultywacja składowiska
jest przedsięwzięciem najbardziej kosztownym ponieważ nosi ono miano
„ pustyni industriogennej” . Pozbawione jest roślinności wyższej. Etapy
działania:
- Pierwszym krokiem w kierunku
rekultywacji jest prowadzenie badań i doświadczeń nad doborem roślinności
trawiastej i leśnej.
- Kolejnym to przygotowanie gruntu poprzez spulchnianie odpadów do głębokości
30 cm, wyrównanie powierzchni oraz zasilanie podłoża nawozami przedsiewnymi
a także uzupełnienie terenu gruntem mineralnym z zewnątrz;
- Zatrawienie powierzchni roślinnością trawiastą i zielną oraz zasadzenie
drzew i krzewów .
Składowisko skały
płonnej
Składowisko charakteryzuje
się niskim stopniem sukcesji wtórnej, a gleba nie jest porośnięta roślinnością
w stopniu umożliwiającym ustalenie budujących ją utworów . Składowisko
porośnięte jest roślinnością typowo pionierską, a o wybitnie trudnych
warunkach siedliskowych, jakie występują na składowisku świadczą kępowo
występujące rośliny niższe tj. mchy i porosty. Rośliny te są obok podbiału
jedynymi roślinami wkraczającymi na składowisko w sposób naturalny (
sukcesja wtórna). Pozostałe rośliny wkroczyły na składowisko w wyniku
zabiegów rekultywacyjnych .Przy składowisku prowadzona jest :
- Rekultywacja techniczna- prace niwelacyjne;
- Nasadzanie roślinności drzewiastej
Otrzymane dotychczas nagrody i wyróżnienia
Gmina Warta Bolesławiecka dzięki realizacji inwestycji
głównie proekologicznych oraz podejmowanych działaniach na rzecz środowiska
uzyskała:
• w roku 1996, 1999 i 2000 nominację do wyróżnienia Dolnośląskim Kluczem
Sukcesu w kategorii dla najbardziej gospodarnej gminy wiejskiej i przyznaniem
tytułu
• DOLNOŚLĄSKIEGO KLUCZA SUKCESU” za rok 2001 ;
• w roku 1996 I miejsce za realizację inwestycji proekologicznych –
oczyszczalnia ścieków w Raciborowicach Górnych;
• w roku 1997 nagrodę w konkursie za najlepszą inwestycje proekologiczną
w dziedzinie ochrony powierzchni ziemi zrealizowaną w województwie legnickim;
• miejsce w gronie 34 gmin w konkursie „GMINA JAKICH MAŁO” – wyróżnienie
poprzez zamieszczenie publikacji o wdrożonych usprawnieniach;
• 63 pozycję na liście „ZŁOTEJ SETKI ‘99”; 44 pozycję na liście „ZŁOTEJ
SETKI 2000”; 32 pozycję na liście „ZŁOTEJ SETKI 2001”; 40 pozycję na
liście „ZŁOTEJ SETKI 2002”, 24 pozycję na liście „ZŁOTEJ SETKI ‘03”
, 40 pozycję na liście „ZŁOTEJ SETKI ‘04”, 25 pozycję na liście „ZŁOTEJ
SETKI ‘05” - w rankingu liderów samorządowych publikowanej w RZECZYPOSPOLITEJ
- gminy najbardziej zaangażowane w nowe przedsięwzięcia inwestycyjne
• tytuł „MISTRZA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU ” w 2003 i w 2004 roku;
• 14 miejscem dla najlepiej inwestujących gmin wiejskich w Polsce w
2003 roku;
• przyznaniem Certyfikatu „GMINA FAIR PLAY” – Certyfikowana Lokalizacja
Inwestycji w 2005 roku.
• przyznaniem statuetki dla Gminy Przyjaznej Środowisku w Narodowym
Konkursie Ekologicznym „Przyjaźni Środowisku” w 2006 roku.
• I wyróżnienie za udział w konkursie ekorozwoju „Zielony Laur 2006”
przyznane przez Polską Izbę Gospodarczą Ekorozwój za działania proekologiczne
• zakwalifikowanie gminy do ścisłego finału Konkursu „Lider Polskiej
Ekologii” 2006/2007
• tytuł „Lidera Polskiej Ekologii” 2007
